Rio de Janeiro staat bekend om haar favela’s. Toen we Rio onlangs bezochten, wilden we zo’n favela wel eens in. Maar als toerist is het niet aan te raden om dat op de bonnefooi te doen. Daarom boekten we bij Rio by Bike een favela tour.
Om 14.30 uur stonden we te wachten op de afgesproken plek. ‘Kijk jij eens op je telefoon of je kan zien of we hier wel goed staan’. Maar we stonden goed, alleen was er niemand anders te bekennen. Maar gelukkig kwam daar snel verandering in, na een paar minuten kwam er namelijk iemand op ons aflopen die er verdacht Nederlands uitzag. Onze gids was Jaïr, al enige tijd werkzaam in de favela’s van Rio. De perfecte persoon dus om ons rond te leiden.
Jaïr legt uit dat de tocht door twee favela’s zal leiden: Chapeau Mangueira en Babilônia, twee aan elkaar grenzende favela’s op de flank van Morro da Babilônia. Om er te komen zijn er twee mogelijkheden: de geasfalteerde weg of de steeg. Bij beide staat een politiepost (UPP: Unidade de Polícia Pacificadora) van waaruit de toegang van en naar de favela’s in de gaten wordt gehouden. Sinds 2009 is de controle in deze favela’s namelijk in handen van de UPP, daarvoor heerste er een bende, het Derde Commando (Terceiro Comand) er met de harde hand. Wat ons betreft nemen we de steeg, aangezien dat toch iets avontuurlijker klinkt dan een geasfalteerde weg.
Vanaf de Rua Gustavo Sampaio, waar de steeg op uitkomt is eigenlijk helemaal geen steeg te zien. Jaïr: ‘Daar, waar de politieauto staat, gaan we de wijk in, daar begint de steeg’. Maar pas als we bij de politieauto staan zien we de steeg. En met steeg bedoelen we ook steeg: dit is een opening tussen de gebouwen van nog geen meter breed. Al snel stijgt het pad behoorlijk, waarbij je langs een open riool (waar ze overigens druk mee aan het werk waren om er een gesloten systeem van te maken).
Niet alleen door de geur heb je het idee in een favela te zijn, ook ziet alles er gelijk heel anders uit dan beneden, in bijvoorbeeld de Copacabana. Zo staat hier een oude man aan de kant van de straat in zijn ijzerwarenwinkel te lassen en lopen er kinderen met speelgoed gemaakt van blik.
Uiteindelijk komt de nauwe steeg uit op een pleintje. ‘Dit is één van de beste restaurants van Rio’, aldus Jaïr over Bar do David. Maar wij gaan daar nu niet eten, terwijl hij alweer een andere steeg inloopt. Hebben jullie eigenlijk al het ijsdrankje van de acai bes geproefd nu jullie in Rio zijn. Uhh, nee. En dus bestelt Jaïr drie dit acai bessen drankjes. Een bittere vrucht, waar achterlijk veel suiker bij wordt gedaan om het eetbaar te maken, dat in ijsvariant en je hebt een heerlijke energizer.
Al etende lopen we verder, waarbij een aantal honden ons bezoek duidelijk niet op prijs stelt. Van achter de hekken en vanaf de daken worden we toegeblaft. Snel lopen we verder en zijn we zo ongeveer bij het laatste huis van Babilônia aanbeland, waarna we het regenwoud betreden. Hier lopen we vrij snel tegen een oude bunker aan. Dit is één van de belangrijkste punten van Babilônia, aldus Jaïr. Babilônia is namelijk ontstaan doordat er aan het einde van de 19de eeuw een militair fort is gebouwd op Morro da Babilônia. Later werd deze bunker gebruikt door het Derde Commando om hun drugs in op te slaan. Van boven af kon niemand namelijk bij ze komen en hadden ze de hele wijk onder controle.
We klimmen op de bunker, maar daar is behalve veel onkruid niets meer te zien. Na weer een stuk geklommen te hebben, tussen de almaar krakende geluiden van het bamboe, opent zich langzaam een uitzicht: vanaf de top van Morro da Babilônia heb je echt een geweldig uitzicht over het centrum van Rio aan de ene kant en Botafogo en Copacabana aan de andere kant. Hier kun je wel een tijdje in het zonnetje zitten en van het uitzicht genieten.
Maar helaas komt aan al het goede een einde wanneer Jaïr voorstelt om weer terug naar beneden te lopen.
Al lopende vertelt Jaïr dat de pacificatie van de favela’s ook nieuwbouw met zich meebrengt. Langs de asfaltweg waar we inmiddels lopen zie je dan ook verschillende nieuwbouw appartementgebouwen. Ondanks de pacificatie komt er overigens nog steeds geweld voor in Babilônia, zo was er een week voor ons bezoek nog een schietpartij en kun je nog steeds vrij makkelijk aan drugs komen. Men houdt het hart echter vast voor wat er met de pacificatie gaat gebeuren na de Olympische Spelen in 2016. Blijft de overheid deze dure projecten betalen, of wordt de politie uit de favela’s gehaald, waardoor de situatie weer wordt zoals die was?
Na een tijdje zegt Jaïr: ‘zal ik jullie anders even laten zien waar ik woon?’ en weg is hij door een deur om te vragen of de eigenaar van het hostel waar hij slaapt het goed vindt dat we langskomen. Gelukkig wordt het goed gevonden, en niet veel later zitten we alle drie met een koud drankje op het balkon van het hostel, met uitzicht over de daken van de huizen van Babilônia, met daarachter de Atlantische Oceaan. Tja, met zo’n uitzicht heb je nou niet het idee in een favela te wonen.
0 reacties